Asyano sa Wika
at Gawa
“Je t'aime, te amo, I love
you...Watashi wa anata o aistomasu...Ich liebe dich, iniibig kita...Gua ay di...Paano
man sabihin...Ang mundo'y turuan natin...Tanging lunas ang pag-ibig...Isang mundo, isang awit.”
Iba-ibang
wika pero nagkakaisa sa damdaming gustong iparating sa sinumang minamahal. Kung
lilimiin ang kahulugan ng awitin, isa lamang ang nais ipahiwatig. Pag-ibig at
pagmamahal sa bawat isa anuman ang lahing pinagmulan o kulay.
Kung
nagkakaisa sa pag-ibig at pagmamahal ang iba’t ibang lahi, hindi na naiiba ang
mga panooring kinababaliwan ng mga Pilipino sa ngayon. Ibang tradisyon at
paniniwala pero patuloy na tinatangkilik at inaabangan ng mga manonood.
Ma-Pilipino,
mapa-Hapon, mapa-Koreano o mapa-Taiwanese iisa pa rin ang nakikitang palabas sa
telebisyon. Walang iba kundi ang popular na teleserye
sa bansa.
Nilalapatan ng sarili nilang
wika ang lengguwahe ng mga dayuhan tulad na lamang ng Pangako Sa ’Yo na pinasikat sa
Pilipinas noong taong 2000 na pinagbidahan nina Jericho Rosales (Angelo
Buenavista) at Kristine Hermosa (Ynamorata ‘Yna’ Macaspac) ng ABS-CBN. Patuloy itong sinubaybayan ng mga Pilipino sa
harap ng mga telebisyon at maging ang ibang bansa ay nakuhang lapatan ng sarili
nilang wika. Ang Pangako Sa ‘Yo ng
Pilipinas ay naging The Promise sa
ibang bansa. Sanhi upang magkamit ito ng mga parangal at papuri.
Saan at paano nga ba
nagsimula ang telenobela sa bansa?
Nagsimula
ang soap opera o mini-series sa bansang Spain at
Portuguese. Naglalaman ito ng mga fictional
romantic melodrama, na ipinalalabas sa loob ng lima o anim na araw sa isang
linggo, at humigit-kumulang sa 120 episodes ang ipinalalabas. Karaniwan rin
itong ipinalalabas sa prime time.
Unang
ipinakilala ng Brazil, Cuba at Mexico ang mga prime time drama sa telebisyon. Ito
ang mga sumusunod na telenobela:
Ø
Sua
Vida Me Pertence (Your Life Belong to Me, Brazil, Cuba at Mexico, 1950), na
ipinalalabas dalawang beses sa isang linggo
Ø
Senderos
De Amor (Love Paths, Cuba 1951)
Ø
Angeles
de la Calle (Angels from the Street, Mexico, 1951) na ipinalalabas ng isang
beses sa isang linggo.
Mexico naman ang nagpasimula
ng modern telenobela na ipinalalabas mula Lunes hanggang Biyernes, 1957 at 1958
na pinamagatang Senda Prohibida (Forbidden Path) ng Fernanda Villeli.
Sa kasalukuyan hindi lamang
ang Brazil, Mexico at Cuba ang nagpapalabas ng mga telenobela o teledrama sa
telebisyon. Kilig na kilig ang mga Pilipino kapag nakakapanood ng mga
asianobela kung saan nakikilala ang iba’t ibang artista sa panig ng Asia lalo
na ang Hapon, Korea at Taiwan.
Pinakapopular sa bansa ang
Taiwan at Korea. Ilan lamang ang mga sumusunod na asianobela na nilapatan ng
Philippine Network ng wikang Filipino sa kanilang mga dayalogo.
Ø
City
Hunter
Ø
Autumn
Concerto
Ø
Secrret
Garden
Ø
Dream
High
Ø
Heartstring
Ø
He’s
Beautiful
Ø
Amazing
Twins
Ø
One
Liter of Tears
Ø
Down
with Love
Ø
My
Lucky Star
Ø
Artificial
Beauty
Ø
Silence
Ø
Mars
Ø
I’m
Sorry, I Love You
Ø
Dong
Yi
Hindi lamang nagkakaisa ang
mga taga-Asia sa larangan ng telenobela sa paglalapat ng sariling wika sa
dayalogo kundi isinasalin rin ito sa sariling bersyon tulad na lamang ng mga
sumusunod:
Ø
My
Girl, Korea, 2005; My Girl, Philippines, 2008; Rainbow Sweetheart, Taiwan, 2011
Ø
Meteor
Garden 1 at 2, Taiwan, 2001; Hana Yori Dango, Japan, 2005; Boys Over Flowers,
Korea, 2009
Ø
Started
with a Kiss 1 at 2, Taiwan, 2005; Michievous Kiss, Korea, 2010
Ilan lamang ang mga sumusunod
na teledrama sa prime time anbg patuloy na tinatangkilik ng mga Pilipino
gayundin ng mga karatig-bansa. Kung pag-aaralang mabuti, malaki ang naitutulong
ng pakikipagtulungang ito upang patuloy na lumaganap ang industriya ng showbis.
Noon, kalimitang iniidolo ng
nakararami ay ang mga kano o white / black American na katulad nina Denzel
Washington, Demi Moore, Brad Pitt at Roger Moore pero ngayon hindi na pahuhuli
ang mga taga-Asia na patuloy na nakikipagsabayan sa Broadway. Mapatelebisyon
man o mapa-entablado.
Iba-iba
man ang wikang ginagamit nagkakaisa pa rin sa pagpaparating ng magagandang
mensahe ng mga palabas. Patuloy sa pagbibigay ng mga magagandang-aral na
nagsisilbing inspirasyon ng mga tagapanood.
Maisabuhay
ang mga nilalaman ng telenobela o maaaring pagpapakita lamang ito sa tunay na
kahulugan ng buhay na pinagdaraanan ng normal na mamamayan sa isang bansa. Pagbubukas
sa isipan ng mga manonood sa mga tradisyong isinasagawa ng bawat bansa.
Pagbubukas
lamang ang telenobela sa tunay na diwa ng pagkakaisa at pagtutulungan sa mga
karatig-bansa hindi lamang sa larangan ng showbis maging sa tunay na antas ng
pakikipagkalakan.
Pagpapatuloy
lamang ito sa pag-unlad ng bawat bansa. Pagmamahal sa sariling wika at pagrespeto
sa ibang tradisyon at paniniwala. Asyano ka ngang maipagmamalaki sa kilos, sa
salita at sa gawa.
Mga
Pinagkunan ng mga Kaalaman:
